وضو

برای عبادت و بندگی در پیشگاه خداوند مهربان وگزاردن نماز،باید ابتدا خود را پاکیزه کرده، وضو بگیریم؛یعنی به دستوری که گفته میشود دستو صورت خود را بشوییم و با چهره ی شاداب آماده ی نماز شویم

چگونه وضو بگیریم؟

اول باید نیت بگیریم؛یعنی با قصد انجام وضو و برای اطاعت از دستور خداوند عالم،وضو را آغاز میکنیم

باید بگم که شستن دستها قبل از وضو واجب است

بعد از شستن دستها...

1- درازى صورت را، باید از بالاى پیشانى، جایى که موى سر بیرون مى آید تا آخر چانه شست و پهناى آن به مقدارى که بین انگشت وسط و شست قرار مى گیرد باید شسته شود

-اگر صورت یا دست کسى، کوچکتر یا بزرگتر از معمول مردم باشد، باید ملاحظه کند که مردمان معمولى، تا کجاى صورت خود را مى شویند، او نیز تا همان جا را بشوید و همچنین اگر در پیشانى او، مو روییده یا جلوى سرش، مو ندارد باید به اندازه معمول، پیشانى را بشوید.

- اگر احتمال دهد چرک یا چیز دیگرى، در ابروها، گوشه هاى چشم و لب او هست که نمى گذارد آب به آن برسد، چنانچه احتمال او، در نظر مردم بجا باشد، باید احتیاطاً پیش از وضو بررسى کند تا اگر مانعى هست برطرف نماید.

-اگر پوست صورت از لاى مو، پیدا باشد باید آب را به پوست برساند و اگر پیدا نباشد، شستن مو کافى است و رساندن آب به زیر آن لازم نیست.

- اگر شک کند پوست صورت از لاى مو پیداست یا نه، بنابر احتیاط واجب، باید مو را بشوید و آب را به پوست برساند.

- شستن موهایى که از حدّ صورت بیشتر است واجب نیست، مانند زیادى محاسن ( ریش ) که از درازى یا پهناى صورت گذشته باشد.

- شستن داخل بینى و مقدارى از لب و چشم که در وقت بستن دیده نمى شود واجب نیست ولى براى آنکه یقین کند از جاهایى که باید شسته شود چیزى باقى نمانده، مقدارى از آنها را نیز بشوید. و کسى که نمى دانسته باید این مقدار را بشوید، اگر نداند در وضوهایى که گرفته این مقدار را شسته یا نه، نمازهایى که خوانده صحیح است.

- باید صورت و دست ها را از بالا به پایین شست و اگر از پایین به بالا بشوید وضو باطل است.

- اگر دست را تَر کند و به صورت و دستها بکشد، چنانچه تَرى دست به قدرى باشد که بر اثر کشیدن دست، آب کمى بر آنها جارى شود کافى است.

2- بعد از شستن صورت، باید دست راست و بعد از آن دست چپ را، از آرنج تا سر انگشت ها بشوید.

-براى آنکه یقین کند آرنج را کاملا شسته، مقدارى بالاتر از آرنج را نیز بشوید.

-در موقع وضو باید دستها را تا سر انگشتان بشوید و اگر فقط تا مچ را بشوید وضوى او باطل است، حتّى اگر پیش از وضو، دستهاى خود را تا مچ شسته باشد.

-در وضو شستن صورت و دستها، مرتبه اوّل واجب، مرتبه دوم مستحب، مرتبه سوم و بیشتر از آن حرام مى باشد. امّا کدام شستن، اوّل یا دوم و یا سوم است مربوط به قصد کسى است که وضو مى گیرد، پس اگر به قصد شستن مرتبه اوّل مثلا ده مرتبه آب به صورت بریزد اشکال ندارد و همه آنها، شستن اوّل حساب مى شود و اگر به قصد اینکه سه مرتبه بشوید، سه مرتبه آب بریزد مرتبه سوم حرام است.

-مستحب است وضو را شاداب گرفت و همچنین مستحب است آب وضو به مقدار یک مُد باشد و زیاده روى در آب وضو مکروه و چه بسا حرام مى گردد.

3-بعد از شستن هر دو دست، باید جلوى سر را با تَرى آب وضو که در دست مانده، مسح کند. و بنابر احتیاط واجب با دست راست از بالا به پایین مسح نماید

-یک قسمت از چهار قسمت سر، که مقابل پیشانى است جاى مسح مى باشد و هر جاى این قسمت را به هر اندازه مسح کند کافى است، اگرچه بنابر احتیاط واجب به مقدار عرض یک انگشت مسح نماید. و احتیاط مستحب آن است که از درازا به اندازه درازى یک انگشت و از پهنا به اندازه پهناى سه انگشت بسته مسح نماید.

- لازم نیست مسح سر، بر پوست آن باشد، بلکه بر موى جلوى سر نیز صحیح است. ولى کسى که موى جلوى سر او به اندازه اى بلند است که اگر مثلا شانه کند به صورتش مى ریزد یا به جاهاى دیگر سر مى رسد - مانند زنها - باید بیخ موها را مسح کند، یا فرق سر را باز کرده، پوست سر را مسح نماید. و اگر موهایى را که به صورت مى ریزد، یا به جاهاى دیگر سر مى رسد جلوى سر جمع کند و بر آن مسح نماید، یا بر موى جاهاى دیگر سر، که به جلوى سر آمده مسح کند، باطل است.

4- بعد از مسح سر، باید با تَرى آب وضو که در دست مانده، روى پاها را از سر یکى از انگشتها، تا برآمدگى روى پا مسح کند و بنابر احتیاط مستحب تا مفصل را مسح نماید. اول پای راست بعد چپ

- بنابر احتیاط مستحب، مسح پاى راست را مقدّم بر مسح پاى چپ نموده، همچنین پاى راست را با دست راست و پاى چپ را با دست چپ مسح نماید.

- پهناى مسح پا، به هر اندازه باشد کافى است ولى بهتر است به اندازه پهناى سه انگشت بسته باشد. و بهتر از آن، مسح تمام روى پاست.

- واجب نیست که در مسح پا، دست را بر سر انگشت ها بگذارد و سپس به پشت پا بکشد، بلکه اگر تمام دست را روى پا بگذارد و کمى بکشد، کفایت مى کند، اگرچه قسم اوّل بهتر است.

- در مسح سر و روى پا، باید دست را روى آن بکشد و اگر دست را نگه دارد و سر یا پا را به آن بکشد وضو باطل است.

-اگر موقعى که دست را بر سر یا پا مى کشد، سر یا پا کمى حرکت کند اشکال ندارد.

- جاى مسح، باید خشک باشد و اگر به قدرى تَر باشد که رطوبت کف دست، بر آن اثر نکند خلاف احتیاط واجب است ولى اگر تَرى آن کم باشد امّا رطوبتى که بعد از مسح، در آن دیده مى شود، بگویند که از ترى کف دست است اشکال ندارد.

- اگر براى مسح، رطوبتى در کف دست نمانده باشد، نمى تواند دست را با آب غیر وضو تَر کند، بلکه باید از اعضاى دیگر وضو رطوبت بگیرد و با آن مسح نماید.

- اگر رطوبت کف دست، فقط به اندازه مسح سر باشد، بنابر احتیاط واجب سر را با همان رطوبت، مسح کند و براى مسح پاها، از اعضاى دیگر وضو رطوبت بگیرد.

- مسح کردن از روى جوراب و کفش باطل است ولى اگر بر اثر سرماى شدید، یا ترس از دزد، درنده و مانند آن نتواند کفش یا جوراب را بیرون آورد، مسح کردن بر آن اشکال ندارد و اگر روى کفش، نجس باشد باید چیز پاکى بر آن بیندازد و بر آن چیز مسح کند و بنابر احتیاط واجب تیمّم نیز بنماید.

- اگر روى پا نجس باشد و نتواند براى مسح، آن را آب بکشد، باید تیمّم نماید.
-

وضوى ارتماسى

-وضوى ارتماسى، یعنى انسان، صورت و دستها را در آب فرو برد و به قصد وضو بیرون آورد. و اگر موقعى که صورت یا دستها را در آب فرو مى برد، نیّت وضو کند و تا وقتى که آنها را از آب، بیرون مى آورد و ریزش آب تمام مى شود، به قصد وضو باشد، وضوى او صحیح است و نیز اگر موقع بیرون آوردن از آب، قصد وضو کند و تا وقتى که ریزش آب تمام مى شود، به قصد وضو باشد، وضوى او صحیح مى باشد. و همچنین است اگر دست راست را، به قصد وضو در آب فرو ببرد و دست چپ را به قصد وضو به غیرارتماس بشوید.

- در وضوى ارتماسى نیز مانند وضوى ترتیبى باید صورت و دستها از بالا به پایین شسته شود، پس اگر وقتى که صورت و دستها را در آب فرو مى برد، قصد وضو کند باید صورت را از طرف پیشانى و دستها را از طرف آرنج، در آب فرو برد. و اگر موقع بیرون آوردن از آب قصد وضو کند، باید صورت را از طرف پیشانى و دستها را از طرف آرنج بیرون آورد.

- اگر وضوى بعضى از اعضا را ارتماسى و بعضى را غیرارتماسى انجام دهد، اشکال ندارد.

منبع:رساله مراجع تقلید اسلامی

وضوی جبیره ای:

گاهی برای ما پیش می آید که از گرفتن وضو منع شویم بدلایلی چون شکستکی سر و دست و پا  که مجبور به بستن یا گچ کرفتن ان هستیم

پس بنا بر این باید به شرح زیر وضوی جبیره بگیریم:

1-چیزی که بر زخم می بندند و دوایی که بر آن می زنند "جبیره" نام دارد.

2- اگر دست یا صورتمان زخم است و آب برای آن ضرر دارد، باید پارچه پاکی و یا چیز دیگری؛ مثلا چسب بر آن گذاشته و هنگام شستن دیگر جاها، بر آن قسمت هم دست تر بکشیم.

3-گر روی زخم بسته شده و نمی شود آن را باز کرد، باید هنگام وضو، دست تر بر آن بکشیم و اگر پارچه یا چیزی که روی زخم است، نجس باشد، باید پارچه پاکی رویش بگذاریم و دست تر بر آن بکشیم.

4- اگر سر یا پا (محل مسح) زخم باشد، به گونه ای که نشود روی آن را مسح کرد؛ چنانچه جایی از محل مسح باقی است باید همان قسمت را مسح کنیم؛ مثلا دو انگشت پا زخم و دیگر انگشتان سالم است، باید بر قسمت سالم دست بکشیم و وضو صحیح است، و اگر جای مسح باقی نیست؛ مثلا تمام پا، باندپیچی شده است، باید روی همان را مسح کنیم.

5- اگر به جهتی دیگر، غیر از زخم؛ مثلا شکستگی، آب برای اعضای وضو ضرر داشته باشد، باید به همان دستوری که گفته شد، وضوی جبیره ای بگیریم.

6- در وضوی جبیره ای نیز، صورت ودستها باید از بالا به پایین شسته شود. پس اگر قسمت بالای دست یا صورت را جبیره پوشانده، ابتدا باید دست بر آن بکشیم و در ادامه، قسمت پایین را بشوییم.

7- اگر انسان بتواند وضوی جبیره ای بگیرد، باید به وظیفه خود عمل کند و تیمم تنها کافی نیست.

منبع :احکام نماز-تالیف دکتر فلاح زاده

غسل

غسل‌ها بر پایهٔ حکم شرعی به دو دسته تقسیم می‌شود:

• غسل‌های واجب
• غسل‌های مستحب

غسل‌های واجب

هفت نوع غسل واجب وجود دارد که خود به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

• غسل واجب مشترک زنان و مردان
• غسل‌های خاص زنان

غسل‌های واجب مشترک زنان و مردان

• غسل میت
• غسل مس میت
• غسل نذر و عهد و قسم
• غسل جنابت

غسل‌های خاص زنان

غسل‌های خاص زنان به لحاظ خونی است که از اندام تناسلی آنها خارج می‌شود و براساس نوع خون نوع وضعیت جسمی آنان و به تبع آن حکم وضعی آنها در فقه شیعه متفاوت است. سه نوع غسل واجب خاص زنان وجود دارد:

• غسل حیض
• غسل استحاضه
• غسل نفاس

غسل‌های مستحب

غسل‌های مستحب بسیاری وجود دارند. از جملهٔ غسل‌های مستحب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• غسل روز جمعه
• غسل روز عید
• غسل حج عمره
• غسل پس از تغسیل میت
• غسل پاکیزگی
• غسل برای حاجت خواستن از خداوند متعال و برای توبه و نشاط به جهت عبادت.

چگونگی انجام

غسل واجب یا مستحب را (به جز غسل میت) به دو صورت می‌توان انجام داد:

• اول: ترتیبی
• دوم: ارتماسی

در غسل ارتماسی باید بدن پاک باشد ولی در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد کافی است.

غسل ترتیبی

در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، نخست سر و گردن، و سپس نیمهٔ راست بدن از گردن تا کف پا و دست راست و بعد نیمهٔ چپ بدن از گردن تا کف پا و دست چپ را بشوید.

غسل ارتماسی

در غسل ارتماسی باید آب در یک لحظه، تمام بدن را بگیرد. پس اگر به نیت غسل ارتماسی در آب فراوانی مانند استخر فرو رود.

بگیرد و اگر آب برای وضو نیست یک تیمم بدل از وضو هم بگیرد. و در هر صورت برای نمازهای بعدی مادامی که عامل آن غسل تکرار نشده‌است (مثلاً دوباره جنب نشده‌است) و آب هم برای غسل پیدا نکرده‌است یا وضو می‌گیرد و یا در صورت نبودن آب تیمم بدل از وضو می‌کند.

منابع

• احک‍ام اسلام: من‍تخ‍ب از رساله‌های توضی‍ح الم‍سائ‍ل مراجع تق‍لی‍د شی‍عه، مج‍مع عل‍می اسلامی، ۱۴۰۳ق. = ۱۳۶۱.
• بن‍ی‌هاشم‍ی خم‍ین‍ی، مح‍مدحس‍ن، توضی‍ح الم‍سائ‍ل مراجع، قم: جامع‍ه مدرسی‍ن حوزه عل‍می‍ه قم، دفت‍ر انت‍شارات اسلامی، - ۱۳۷۶.
• شاطرزاده‌یزدی، مج‍تب‍ی، جم‍له‌ها و نک‍ته‌ها: نکاتی چند در رابطه با احکام: وضو، غسل، تیمم، مش‍هد: سب‍حان توس، ۱۳۸۵.
• زائ‍بی، صلاح‌الدین، آخرین بدرقه، سن‍ندج: پرتوبی‍ان، ۱۳۸۴.
• فاضل موحدی لن‍کرانی، مح‍مد، تف‍صی‍ل الش‍ریع‍ه فی شرح تح‍ریر الوسی‍له: غس‍ل الج‍نابه - الت‍یم‍م - الم‍طهرات، موسس‍ه تن‍ظیم و نش‍ر آثار امام خم‍ین‍ی‌(س‌)، موسس‍ه چاپ و نش‍ر عروج، ۱۴۱۹ق. = ۱۳۷۷.