آثار ترک نماز
عبادت نوعى خضوع و فروتنی است، نماز عامل مهمی در تزکیة روح و درون انسان است . اهمیت ندادن به نماز به لحاظ عدم آشنایی به حقیقت آن و احساس نیاز نکردن نسبت به آن، از عوامل ترک نماز و سستی در آن به شمار میآید. انسان بر اساس فطرت خود، همواره به سوی چیزی که برایش اهمیت دارد، توجه و اهتمام میکند. اگر برای انسان، امری مهم و ضروری جلوه کند، آن را به هر صورت ممکن انجام خواهد داد. آشنا شدن به حقیقت نماز و این که نماز جزء نیاز ما است، جزء زندگی حیات ما است .
فایده و آثار نماز در دنیا و آخرت تجلّی میکند. باعث میشود انسان با شوق بیش تری به اقامه نماز بپردازد . از سستی در نماز و یا ترک آن خودداری نماید.
کسی که نماز را سربار خود و صرفاً یک تکلیف طاقت فرسا بداند، به حقیقت آن پی نبرده و اهمتی به آن نمیدهد.
نماز مهمترین فریضه از فرایض الهی است. اقامه آن مایه سعادت و ترک آن باعث شقاوت میباشد.اگر انسان به درستی فکر کند که خداوند چرا دستور داده که بندگانش نماز بخوانند ،هیچگاه نماز را ترک نمیکند . چنانچه به هر علتی نمازش ترک شود، فوراً جبران نموده و قضا میکند.
ترک نماز و عبادت، سبب می شود که آفرینش و زندگی انسان، بیهوده و لغو جلوه کند، در حالی که عبادت، انسان را به هدف آفرینش رهنمون می شود. ترک نماز و نیایش، سبب ترک لذت بخش ترین حالات انسان است. جوامع، ملت ها، اقوام و نژادها، از اول تاریخ آفرینش بشر تا حال، با نیایش، عبادت و مناجات، پویا و زنده مانده اند. (هر چند در روش و کردار و گفتار دچار انحراف هم شده اند.)
در هیچ زمانی، انسان از عبادت و پرستش خدا بی نیاز نبوده و نخواهد بود، ولی این عبادت باید با برنامه و روش خاصی صورت گیرد. وگرنه هیچ بهره و نتیجه ای نصیب شخص نیایش گر نخواهد شد.
خداوند می فرماید:
«إِنَّ الصَّلاَةَ کَانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَّوْقُوتًا؛ البته نماز بر مؤمنان به طور حتم فرض و واجب شده است». (نساء: 103
حضرت محمد (ص)فرمودند:
امت من درباره نماز چهار گروه می باشند:
1- عده ای نماز نمی خوانند. اینها اهل وادی «سقر» می باشند
2- عده ای که بعضی اوقات نماز می خوانند و گاهی نمی خوانند. اینها اهل وادی «نمی» می باشند.
3- عده ای سهل انگار هستند که به نماز خود اهمیت نمی دهند و احکام آن را یاد نمی گیرند و اشتباه می خوانند و یا در آخر وقت به جا می آورند، که خدای متعال در مورد این گروه در سوره ماعون آیه 4 می فرماید: «وای بر نمازگزارانی که نماز خود را سبک می شمارند».
4- مؤمنانی هستند که نمازشان را با خشوع و کامل می خوانند. اینها رستگارند و جایشان در بهشت است. نصایح، ص 218
گناه ترک کننده نماز در احادیث :
امام صادق(ع)فرمودند :
در کتب پیشینیان روایت شده است که: هرکس با هفتاد دختر در خانه زنا کند، و هفتاد پیغمبر را بکشد و هفتاد کتاب آسمانی را بسوزاند، گناهش کمتر است از کسی که یک روز نمازش را عمداً نخواند. نصایح، ص 241
ترک کننده نماز کافر محسوب می شود
پیامبر اکرم (ص):
چیزی که مسلمان را کافر می کند، ترک عمدی نماز واجبش است. و فاصله بین ایمان و کفر، ترک نماز است. وسائل الشیعه، ج 3، ص 29
حضرت محمد (ص) فرمودند:
کسی که نماز را بدون عذر بجا نیاورد تا وقتش بگذرد، اعمالش از بین می رود، سپس فرمود: فاصله بین بنده و کفر، ترک نماز است. (یعنی کسی که نماز را ترک کند کافر محسوب می شود) بحارالانوار جلد 82 صفحه 202
امام صادق (ع):
مردی از رسول خدا (ص) درخواست نصیحتی کرد. حضرت فرمودند: ای مرد نماز را عمداً ترک نکن، زیرا کسی که از روی عمد نماز را ترک می کند، از ملت اسلام بیرون است. وسائل الشیعه، ج 3، ص 29
راوی گوید امام صادق (ع) درباره گفتار خدای عزوجل در سوره مائده آیه 55: «هر کس کافر شود بعد از ایمان آوردنش، به تحقیق تمام اعمالش نابود گشته و در آخرت از زیانکاران خواهد بود» فرمودند: منظور از این شخص، ترک کننده نماز است که پس از اقرار به اسلام، با ترک نمودن نماز از آن رو گردانده است. اصول وافی، ج 2، ص 73
بدون شک تمام آثار مثبتي که نمازگزاران در پرتو نماز از آن برخوردار مي شوند، افراد غير نمازگزار از آن بي بهره اند و اين بديهي ترين اثر ترک نماز است.
برخي از آثاري که در قرآن و احاديث براي روگرداني از ذکر حق و نماز به آن اشاره شده است، عبارت است از:
انساني که نماز به پا ندارد، در حقيقت رشته حيات معنوي (که حيات واقعي است) را از خود قطع کرده تبیعتا یاری و مدد خدا را از دست داده است و همين امر موجب بروز مشکلات زندگي شده، آرامش و قرار را از او خواهد گرفت و چه بسا در برخورد با موانع محکم، زندگي او از هم پاشيده، رشته هستي اش از هم بگسلد؛
اين زندگي سخت به جهت سختي زندگي مادي و فقر نخواهد بود؛ زيرا بسياري از غافلان با وجود برخورداري از شرايط مطلوب زندگي مادي دچار پوچ گرايي هستند و حتي گاه اقدام به خودکشي مي کنند.
آثار ترک نماز در دنيا، قيامت (بر اساس روايتي از پيامبر)
حضرت فاطمه ي زهرا (س) از پدر گرامي خويش مي پرسد: چه بلا و مصيبتي است براي زنان و مرداني که نماز را سبک مي شمارند ؟ حضرت فرمود: هر کس نماز را سبک بشمارد دچار پانزده بلا مي شود: شش بلا در دنيا و سه بلا هنگام مرگ و سه بلا در قبر و سه بلا و عقوبت هنگامي که از قبر بيرون مي آيد؛
آثار ترک نماز در دنيا
اما انچه که در دنيا به آن دچار مي شود:
« فالاولي، يرفع الله البرکه من عمره، و يرفع الله البرکه من رزقه و يمحوالله عزوجل سيماء الصالحين من وجهه و کل عمل يعمله لا يوجر عليه و لا يرتفع دعاؤه الي السماء و السادسه ليس له حظ في دعاء الصالحين؛
پس اول آن که خداوند برکت از عمر او برمي دارد
و برکت از رزق او دور مي کند
و خداوند عزوجل سيماي صالحان را از چهره اش مي برد
و هر عملي که انجام مي دهد، اجري نمي يابد
و دعايش به آسمان نمي رود
و ششم آن که از دعاي صالحان بهره اي نخواهد داشت.
آثار ترک نماز در هنگام مرگ
و اما آنچه که به هنگام مرگ به آن دچار مي شود:
فاولهم انه يموت ذليلا و الثانيه يموت جائعا و الثالثه يموت عطشا فلو سقي من أنهار الدنيا کلها لم يرو عطشه؛
پس اول آن که ذليل مي ميرد
و دوم اين که گرسنه مي ميرد
و سوم آن که تشنه مي ميرد،پس اگر از همه ي جوي هاي آب دنيا به او آب داده شود، عطش او رفع نمي شود.
آثار ترک نماز در قبر
و آنچه که در قبر دچارش مي شود:
فاولهن يوکل الله له ملکا يزعجه في قبره و الثانيه يضيق عليه قبره و الثالثه تکون الظلمه في قبره؛
پس اول اين که خداوند در قبرش ملکي مي گمارد که آزارش دهد
و دوم اين که قبرش بر او تنگ مي گردد
و سوم آن که در قبر او ظلمت و تاريکي حاکم مي شود.
آثار ترک نماز در قیامت
و اما آنچه که در قيامت هنگام برخاستن از قبر به آن دچار مي شود:
فاولهن ان يوکل الله به ملکا يسحبه علي وجهه و الخلايق ينظرون اليه و الثانيه يحاسب حسابا شديدا و الثالثه لا ينظر الله اليه و لا يزکيه و له عذاب اليم؛ (2)
پس اول آن که ملکي بر او مي گمارد که او را با صورت بر زمين بکشد، در حالي که خلايق به او نگاه مي کنند و
دوم آن که بسيار سخت کارش محاسبه مي شود
و سوم آن که خداوند به او نظر رحمت نمي کند و پاکش نمي نمايد و او را عذابي بزرگ خواهد بود. »
از آثار ديگر بي نمازي، شرک و بي ديني است.
پيامبر اکرم (ص) مي فرمايند:
« من ترک الصلوه متعمدا فقد کفر؛ (3)
هر کس نماز را به عمد ترک کند محققا کافر گشته است. »
همچنين ايشان مي فرمايند:
« الصلوه عماد الدين فمن ترک صلوته متعمدا فقد هدم دينه؛ (4)
نماز ستون دين است پس هر کس نمازش را به عمد ترک گويد محققا دينش را نابود کرده است.»
و باز فرموده اند: «ليس بين العبد و الشرک الا ترک الصلوه فاذا ترکها فقد أشرک؛(5)
بين بنده و شرک مگر (به اندازه) ترک نماز فاصله اي نيست، پس هنگامي که آن را ترک کرد قطعا مشرک شده است. »
امام صادق (ع) مي فرمايد:
« لا حظ في الاسلام لمن ترک الصلوة؛ (6)
هر کس نماز را ترک کند بهره اي از اسلام ندارد. »
1. طه ( 20)آيه 124.
2. بحارالانوار، ج 80، ص 17.
3. مجموعة الاخبار، محمد حسن جلالي شاهرودي، ص 205.
4. ميزان الحکمه، ج 5، ص 402.
5. کنزالعمال، ج 7، ص 279.
6. همان.