سعادت یعنی رسیدن به کمال مطلوب توانایی ها و قابلیت های وجود و جوهره انسانی است.به سخن دیگر به سعادت رسیدن، تزکیه وجود از همه ی وابستگی ها، اتصاف به صفات الله و تقرب به حق است.

بنابراین هرکه خود را از وابستگی های جهان مادی و دنیای دلبستگی ها  بیشتر رها کند، طریق رشد و هدایت را بهتر و بیشتر از دیگران می پیماید و به اندیشه توحیدی می رسد، تا بدانجا که همه وجودش خدایی می شود.

اما سوال اینجاست که موثرترین راه و روش تربیتی در این سیر کدام است؟
پاسخ را باید در گرو تأمیین نیازهای اساسی انسان جست و جو کرد...

پیچیدگی خلقت آدمی به گونه ای است که نیازهای عالیه ی انسان جز با گسستن حلقه های زنجیر تعلق و رهایی از وابستگی های دنیوی و آزادگی  و وارستگی مقدور نخواهد بود. تا بدانجا که عالی ترین نیاز کودکان و نوجوانان که همانا شکفتن همه غنچه های وجود و نیل به سعادت است

جز با ارتباط مستقیم و سخن گفتن با خدا و دریافت پاسخ حضرتش میسر نخواهد بود.نماز کاملترین پاسخ به عالی ترین نیاز انسان است. به همین دلیل است که خداوند سبحان می فرماید: مومنانی به فلاح می رسند که با همه وجود در نمازشان خاشع اند.

وقتی که انسان به درجه ای از خشوع برسدکه همه فکر و ذکر و اندیشه و عملش برای خدا باشد، دیگر از همه آنچه غیر خدایی است و همه موانع و آفات سعادت روی گردان می شود.

مهمترین اثر تربیتی نماز در نوجوانان

شاید اصلی ترین اثر تربیتی نماز همین باشد که انسان را از همه بدی ها و آسیب ها باز می دارد و نمازگذار را آمر به معروف و ناهی از منکر می کندو نماز گزاری می تواند از چنین جایگاهی برخوردار شود که جلوه هایی از وجه معنوی نماز در وی متجلی گردد.

پس هر که به دنبال سعادت جاویدان است، هرکه اعتلاء می طلبد و هرکه اقتدار می خواهد باید ترک خودمحوری کندو با تسلیم پذیری محض در برابر ذات حق به مقام عبودیت نائل آید.به عنوان مثال وضو که مقدمه ای است برای نماز، یک پدیده ویژه روانی و معنوی و روحانی است  که با تطهیر و پالایش وجود و طهارت جسم و روان از ناپاکی ها و نادرستی ها مقدمه اولیه حضور در محضر خداوند را فراهم می کند و وقتی این نکات را برای نوجوانان و جوانان به زبان ساده توضیح دهیم، آنها وقتی معنا و مفهوم وضو را در حد توان خودشان درک کنند به هنگام وضو با آگاهی وضو می گیرند و دوست دارند که همیشه با وضو باشند و اگر برای آنها مطرح کنیم که کسانی که با وضو هستند و با وضو سرکلاس می روند از دامنه توجه و تمرکز بیشتری برخوردار هستند و بالطبع پیشرفت تحصیلی بهتری دست می یابند.

آن وقت است که آنها با وضو مأنوس می شوند و می دانند که وضو فقط شست و شوی ظاهر نیست.بنابراین می بایست در همه کودکان و نوجوانان نگرشی مثبت و دوس داشتنی نسبت به نماز و شخصیت محبوب نماز گذاران به وجود آید تاآنان نیز با همانند سازی به این مهم که نیاز انسان های خواهان سعادت است، بپردازند.

منبع: مبانی روان شناختی و تربیتی نماز، دکتر غلامعلی افروز، ص12-15